TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY: NGUYÊN NHÂN, DẤU HIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ

Trào ngược dạ dày là một bệnh lý của đường tiêu hóa có thể gặp ở nhiều đối tượng, từ trẻ sơ sinh đến người lớn tuổi. Vậy đây là bệnh như thế nào? Đâu là nguyên nhân, dấu hiệu và phương pháp điều trị bệnh? Bài viết dưới đây sẽ mang lại cho bạn những thông tin này.

 

Trào ngược dạ dày là gì?

》Khi tiêu hóa bình thường cơ vòng thực quản dưới (cơ ở dưới cùng của thực quản, còn gọi là van tâm vị) mở ra để cho phép thức ăn đi từ thực quản vào dạ dày và đóng lại để ngăn thức ăn bị trào ngược từ dạ dày trở lại thực quản.

》Trào ngược dạ dày là tình trạng thức ăn, dịch vị từ dạ dày trào ngược trở lại thực quản. Tình trạng này xảy ra khi cơ vòng thực quản dưới bị yếu hoặc co giãn không phù hợp hay bị rối loạn chức năng.

》Mức độ nghiêm trọng của trào ngược dạ dày thực quản phụ thuộc vào rối loạn chức năng của cơ vòng thực quản, lượng chất lỏng được đưa lên từ dạ dày và tác dụng trung hòa của nước bọt.

》Các nguyên nhân khác cũng có khả năng gây ra chứng trào ngược như :

⦿   Thoát vị dạ dày
⦿   Có áp lực đè lên dạ dày như mang thai hoặc thừa cân.
 

Cơ chế trào ngược dạ dày thực quản

 

Dấu hiệu trào ngược dạ dày

》Các triệu chứng của bệnh thường bao gồm:

⦿   Ợ chua, ợ nóng hoặc có cảm giác nóng và đau rát ở trước xương ức, đôi khi cảm giác này lan ra cổ họng
⦿   Khó nuốt, cảm giác thức ăn bị vướng nghẹn cổ họng. 
⦿   Buồn nôn, Nôn (trong trường hợp người bệnh bị nôn nghiêm trọng, điều này có thể xảy ra hàng ngày)
⦿   Ho mãn tính, khàn giọng

》Các triệu chứng có thể khác nhau tùy từng đối tượng, tuy nhiên khi có những dấu hiệu trên, bạn cần đến trung tâm y tế để nhờ sự trợ giúp của bác sĩ.

 

Trào ngược dạ dày - thực quản có nguy hiểm không?

》Nếu không điều trị, đôi khi bệnh có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng theo thời gian, chẳng hạn như:

Viêm thực quản

》Viêm thực quản là tình trạng xuất hiện viêm ở thực quản. Người lớn bị viêm thực quản mãn tính trong nhiều năm có nhiều khả năng phát triển những thay đổi tiền ung thư ở thực quản.

Co thắt thực quản

》Tình trạng hẹp thực quản xảy ra khi thực quản của bạn trở nên quá hẹp. Co thắt thực quản có thể dẫn đến các vấn đề với việc nuốt, gây khó nuốt.

Vấn đề về đường hô hấp

》Khi bị trào ngược dạ dày, bạn có thể hít axit dạ dày vào phổi. Axit dạ dày sau đó có thể kích thích cổ họng và phổi của bạn, gây ra các vấn đề về hô hấp như:

⦿ Hen suyễn diễn ra lâu dài ở phổi khiến bạn nhạy cảm hơn 
⦿ Tắc nghẽn phổi, hoặc thêm chất lỏng trong phổi của bạn
⦿ Ho khan kéo dài hoặc đau họng, khò khè
⦿ Khàn giọng, mất giọng nói
⦿ Viêm thanh quản 
⦿ Viêm phổi

Thực quản Barrett:

》Trào ngược đôi khi có thể gây ra thực quản Barrett . Một số ít người mắc bệnh thực quản Barrett có nguy cơ phát triển một loại ung thư thực quản hiếm gặp nhưng thường gây tử vong.

Ngoài ra, còn có thể gây ra các bệnh lý ở dạ dày như đau dạ dày.

Xem thêm: Đau dạ dày - Bệnh lý ai cũng có thể mắc phải  ◀ TẠI ĐÂY! 

 

Các xét nghiệm chẩn đoán trào ngược dạ dày thực quản

》Đối với các triệu chứng chỉ xuất hiện thoáng qua và nhẹ nhàng, bạn có thể sẽ không cần khám bác sĩ vì các triệu chứng này sẽ tự khỏi. Tuy nhiên, nếu các triệu chứng bạn gặp phải ngày một nặng hơn hoặc bạn bị tái phát trào ngược thực quản, hãy đi thăm khám. Bác sĩ sẽ chẩn đoán tình trạng bệnh qua các phương pháp sau:

⦿ Nội soi dạ dày thực quản
⦿ Chụp X-quang dạ dày – tá tràng
⦿ Đo áp lực thực quản
⦿ Đo độ pH của thực quản trong vòng 14 giờ.

 

Điều trị trào ngược dạ dày thực quản

》Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng, bác sĩ có thể đề nghị thay đổi lối sống, sử dụng thuốc men, phẫu thuật hoặc kết hợp cả 2 phương pháp:

Thay đổi lối sống

Thực hiện thay đổi lối sống có thể làm giảm các triệu chứng của bệnh, bạn nên:

⦿  Giảm cân nếu cần.
⦿   Mặc quần áo rộng xung quanh bụng của bạn. Quần áo chật có thể chèn ép vùng dạ dày và đẩy axit lên thực quản .
⦿   Đứng thẳng trong 3 giờ sau bữa ăn. Tránh ngả và trượt khi ngồi.
⦿   Có thể ngủ trên gối hơi kê cao lưng và đầu lên một chút.
⦿   Bỏ hút thuốc  và tránh khói thuốc.
 

Đề phòng các bệnh nguy hiểm liên quan đến trào ngược dạ dày

Sử dụng thuốc

Thuốc kháng axit. Trước tiên, các bác sĩ thường khuyên dùng thuốc kháng axit để giảm chứng ợ nóng và các triệu chứng nhẹ khác.

Thuốc kháng axit bao gồm các loại thuốc không kê đơn như

⦿  Maalox
⦿  Gaviscon
⦿  Riopan

Thuốc kháng axit có thể có tác dụng phụ, bao gồm tiêu chảy và táo bón .

Trong đó, gaviscon là thuốc thường dùng để kháng axit, chống trào ngược dạ dày và chống loét.
 

➢➢➢ XEM THÊM: THUỐC GAVISCON: LÀM SAO ĐỂ SỬ DỤNG HIỆU QUẢ?  Để biết cách dùng và những lưu ý cho hiệu quả sử dụng cao nhất.

Thuốc chẹn H2. Thuốc chẹn H2 làm giảm sản xuất axit. Chúng cũng có thể giúp chữa lành thực quản, mặc dù không tốt như các loại thuốc khác. Bạn có thể mua thuốc chặn H2 không cần kê đơn hoặc bác sĩ của bạn có thể kê đơn.
 

Các loại chặn H2 bao gồm:

⦿   cimetidin 
⦿   famotidine 
⦿   nizatidine  
⦿   ranitidine 

Thuốc ức chế bơm proton (PPI). PPI làm giảm lượng axit dạ dày của bạn tạo ra. PPI tốt hơn trong điều trị các triệu chứng trào ngược so với thuốc chẹn H2. Chúng có thể chữa lành niêm mạc thực quản ở hầu hết những người bị trào ngược dạ dày. Các bác sĩ thường kê toa PPI để điều trị lâu dài.

Tuy nhiên, các nghiên cứu cho thấy những người dùng PPI trong một thời gian dài hoặc ở liều cao có nhiều khả năng bị gãy xương hông, cổ tay và cột sống. Bạn cần dùng các loại thuốc này khi bụng đói để axit dạ dày có thể làm cho chúng hoạt động.

Một số loại PPI có sẵn theo toa của bác sĩ, bao gồm:

⦿  esomeprazole
⦿  lansoprazole  
⦿  omeprazole 

Kháng sinh. Thuốc kháng sinh, bao gồm erythromycin , có thể giúp dạ dày của bạn trống rỗng nhanh hơn. Erythromycin có thể gây ra tiêu chảy.

Phẫu thuật

》Bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật nếu các triệu chứng của bạn không cải thiện khi thay đổi lối sống hoặc thuốc, thậm trí có xu hướng ngày một nặng lên. 

Khi có trào ngược dạ dày thực quản nên kiêng ăn gì?

》Tránh ăn hoặc uống những thực phẩm sau đây, do chúng  có thể làm cho các triệu chứng tồi tệ hơn:

⦿    Sô cô la
⦿    Cà phê
⦿    Bạc hà
⦿    Thức ăn nhiều dầu mỡ
⦿    Cà chua và các sản phẩm cà chua
⦿    Đồ uống có cồn như rượu, bia.

 

Trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh

》Trào ngược dạ dày là hiện tượng rất thường gặp ở trẻ sơ sinh, xuất hiện trong những năm tháng đầu đời. Đa số trẻ có thể tự khỏi bệnh sau 12 đến 14 tháng. Tuy nhiên, có một số trẻ có thể kéo dài hơn.

》Nếu trẻ dưới 6 tuổi, bị trớ sữa vài lần một ngày nhưng vẫn vui vẻ, lên cân tốt, không bị các vấn đề về đường thở thì đây chỉ là trào ngược sinh lý thông thường.

》Tuy nhiên, nếu trẻ trên 1 tuổi mà vẫn còn hiện tượng này, trẻ thường xuyên trớ sữa, nôn mửa, chậm lớn kèm theo các dấu hiệu như dễ ho, khò khe, khan tiếng thì rất có thể đã tiến triển thành trào ngược bệnh lý.
 

Trẻ sơ sinh là một trong những đối tượng dễ mắc trào ngược dạ dày thực quản

Một số nguyên nhân có thể gây ra chứng trào ngược này ở trẻ sơ sinh:
 

⦿ Chức năng cơ vòng thực quản dưới của trẻ chưa được hoàn thiện. Đặc biệt là dạ dày của trẻ lại nằm ngang so với người lớn.
⦿ Hệ tiêu hóa còn non nớt: Trong những năm tháng đầu đời,  Các men tiêu hóa hoạt động chưa hoàn thiện dẫn tới đường ruột của trẻ, đặc biệt là dạ dày bị nhạy cảm. Khả năng tiêu hóa còn hạn chế.
⦿ Đặc biệt, Phần lớn trẻ bị nôn là do bố mẹ cho trẻ bú quá nhiều, khi vừa cho bú xong thì lại đặt trẻ nằm xuống hoặc cho trẻ dùng một số thức ăn không phù hợp

》Khi trẻ có chứng trào ngược dạ dày thực quản, bố mẹ có thể thay đổi cách ăn cho trẻ như:

Đối với trẻ chưa ăn dặm (trẻ dưới 4-6 tháng tuổi)

⦿  Mẹ nên cho trẻ bú thành nhiều lần, khoảng cách giữa các lần bú thường là 2 giờ. Sau khi cho con bú, bế cho tư thế của trẻ đứng khoảng 10-20 phút.
⦿  Không nên cho trẻ ngậm vú giả
⦿  Giúp bé ợ hơi trong hoặc sau khi bú: khi bé bú hết một bên ngực hoặc bú hết 50 ml sữa trong bình. Mẹ hãy cho bé ngồi thẳng trên đùi, để bé hơi ngả người ra trước, dùng 1 tay đỡ cằm, tay còn lại vỗ nhẹ vào lưng. Với cách trên, bé sẽ ợ hơi dễ dàng, tránh khó chịu sau khi bú xong.

Đối với trẻ ăn dặm

⦿  Bố mẹ nên chia thành nhiều bữa ăn nhỏ trong ngày. 
⦿  Hạn chế cho trẻ ăn đồ ăn chứa nhiều dầu mỡ, chất béo.
⦿  Vỗ nhẹ bé trong quá trình ăn để tránh hiện tượng trớ sữa.
⦿  Không cho trẻ bú quá mức vì dễ gây trớ sữa.
⦿ Kê cao đầu bé khi ngủ

Khi cho bé ngủ, bố mẹ kê đầu bé cao hơn phần thân một tí. Như vậy sẽ góp phần tránh được tình trạng trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ nhỏ.

Trào ngược dạ dày thực quản có thể được kiểm soát tốt bằng thuốc hoặc thay đổi lối sống. Tuy nhiên, khi bệnh gây ra những triệu chứng ngày càng nặng và khó chịu tới cuộc sống của bạn thì hãy đến chuyên khoa tiêu hóa uy tín để có biện pháp can thiệp điều trị kịp thời. Chúc bạn sức khỏe! Nếu có bất kỳ câu hỏi nào cần được giải đáp từ đội ngũ tư vấn Khỏe 247, nhanh tay truy cập đăng ký tư vấn sức khỏe tại https://khoe247.vn hoặc gọi về tổng đài tư vấn của chúng tôi HOTLINE: 024.85.86.86.85 để được giải đáp mọi thắc mắc nhé. Chúc bạn sức khỏe!