Hội chứng ruột kích thích, đại tràng co thắt: Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị mới nhất

Hội chứng ruột kích thích ( IBS ) là một trong những bệnh đường tiêu hóa phổ biến nhất với tỷ lệ mắc từ 5-20% dân số, tỷ lệ này thay đổi theo từng nghiên cứu, theo từng vùng dân cư. Bệnh không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng lại ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống. Do kéo dài dải dẳng làm người bệnh luôn lo lắng căng thẳng mất ngủ, luôn luôn lo sợ bị các bệnh hiểm nghèo khác của ruột. 

 

Bài viết này xin gửi tới bạn đọc những thông tin về Hội chứng ruột kích thích và Giải pháp điều trị tận gốc từ người dân tộc Dao, được rất nhiều người bệnh áp dụng thành công.

 

Sự thật bạn nên biết về Hội chứng ruột kích thích

⦿    Hội chứng ruột kích thích (HCRKT) là một rối loạn tiêu hóa mãn tính và các triệu chứng thường tái phát mà đến nay Tây y vẫn chưa tìm được thuốc đặc trị bệnh.
⦿    Nguyên nhân chính xác của Hội chứng ruột kích thích chưa được biết đến và có thể do nhiều yếu tố liên quan.
⦿    Có nhiều hình thức khác nhau của bệnh này, có thể táo bón, tiêu chảy, táo bón và tiêu chảy xen kẽ, hoặc không liên quan đến táo bón và tiêu chảy.
⦿    HCRKT được chẩn đoán bằng cách loại trừ, có nghĩa là bác sĩ xem xét các nguyên nhân có triệu chứng tương tự trước.
⦿    Không có chế độ ăn uống cụ thể cho người bệnh HCRKT, và những người khác nhau phản ứng khác nhau với các loại thực phẩm khác nhau. 

 

Hội chứng ruột kích thích IBS là gì?
 

Hội chứng ruột kích thích hay con gọi là đại tràng co thắt ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống

 

》 Hội chứng ruột kích thích ( irritable bowel sydrome - IBS) là một rối loạn chức năng ở đường ruột, đặc biệt là ở đại tràng. Niêm mạc đại tràng hoàn toàn bình thường, tuy nhiên cơ đại tràng lại co thắt bất thường gây ra những triệu chứng khó chịu như: Đau bụng, đi đại tiện nhiều lần phân lỏng nát, phân sống, táo lỏng thất thường, bụng nổi cục cứng,... Bệnh còn được người bệnh gọi với tên gọi Hội chứng đại tràng kích thích.

 

》 Hội chứng ruột kích thích không phân biệt tuổi tác bệnh nhân. Tuy nhiên, trường hợp mắc bệnh ở lứa tuổi vị thành niên vẫn có xu hướng nhiều hơn ở người già. 

 

Nguyên nhân hội chứng ruột kích thích
 

》 Các nhà khoa học vẫn chưa tìm được nguyên nhân chính xác dẫn đến bệnh. Tuy nhiên theo dõi trên thực tế cho thấy nguyên nhân gây ra bệnh có sự liên quan đến những yếu tố sau:

 

⦿    Hormon: HCRKT xảy ra thường xuyên ở phụ nữ hơn so với nam giới, tỷ lệ phụ nữ mắc bệnh gấp 2 lần nam giới và một nửa trong số đó xảy ra trước tuổi 35. Ở một số người triệu chứng có thể nặng lên xung quanh chu kỳ kinh nguyệt.
⦿    Viêm trong ruột: một số người mắc bệnh có số lượng tế bào hệ thống miễn dịch trong ruột tăng.
⦿    Nhiễm trùng: HCRKT có thể phát triển sau khi bị tiêu chảy nặng (viêm dạ dày ruột) do vi khuẩn hoặc virus.  
⦿    Hệ thần kinh: bệnh dễ xuất hiện hơn ở những người thường xuyên lo lẳng, căng thẳng, stress, những người sau cú sốc tâm lý nặng… Đặc biệt, dưới tác dộng của yếu tố tâm lý, bệnh có thể tiến triển nặng hơn với các triệu chứng ngày càng ảnh hưởng tới cuộc sống người bệnh.
⦿   Thay đổi vi khuẩn trong ruột: nghiên cứu cho thấy rằng hệ vi sinh vật ở những người mắc HCRKT có thể khác với hệ vi sinh vật ở những người khỏe mạnh. Những loại vi khuẩn gây bệnh này cũng có thể là yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

 

》 Cơ chế sinh bệnh của nó được cho là do sự chuyển động bất thường của nhu động ruột, tăng tính nhạy cảm của ruột và sự gián đoạn trong tín hiệu dẫn truyền giữa não và đường tiêu hóa khiến cơ thể phản ứng quá mức với những thay đổi trong quá trình tiêu hóa dẫn đến đau, tiêu chảy hoặc táo bón.

 

》 Hội chứng ruột kích thích làm rối loạn nhu động ruột, làm ruột tăng nhạy cảm với các tác nhân kích thích.

 

Triệu chứng điển hình nhất của hội chứng ruột kích thích là đau bụng.

 

Triệu chứng hội chứng ruột kích thích
 

》 Triệu chứng bệnh hội chứng ruột kích thích có thể là triệu chứng của hội chứng trào ngược dạ dày  thực quản, hoặc triệu chứng của đại tràng co thắt, hoặc cả hai. Tùy theo mỗi người bệnh mà có những triệu chứng khác nhau và nó có thể thay đổi theo thời gian. Các triệu chứng có thể gặp là:

⦿    Đau bụng hoặc bụng khó chịu, đầy bụng, sinh hơi, đau bụng giảm sau khi đi ngoài. Cơn đau bụng có thể đau quặn bụng như bị chuột rút, nhưng cũng có thể đau âm ỉ. Khi lên cơn co thắt đại tràng, người bệnh có thể sờ thấy các cục cứng nổi lên trong bụng. Khi hết cơn co thắt, các cục cứng này sẽ biến mất.

⦿    Thay đổi số lần đi đại tiện, tính chất phân thay đổi, đi ngoài phân có thể dính nhầy nhưng không bao giờ có lẫn máu. Trường hợp có lẫn máu, chắc chắn không phải do Hội chứng ruột kích thích.

⦿    Tiêu chảy và táo bón thường xuyên. Những người chủ yếu bị tiêu chảy đặc trưng bởi sự thúc giục đột ngột buồn khi đi ngoài, phân lỏng nát chứa nhiều nhầy bọt, đau bụng và khó chịu, cảm giác mót rặn hay đi ngoài không hết phân hay có cảm giác buồn đi ngoài nhưng không đi ngoài được.

 

➠➠➠ XEM THÊM: Nguyên nhân và giải pháp khắc phục khi có cảm giác buồn đi ngoài những không đi được

 

⦿    Những người chủ yếu bị táo bón đặc trưng bởi triệu chứng đi đại tiện phân cứng, vón cục, khó đi và đi ngoài không thường xuyên. Phần lớn là tiêu chảy và táo bón xảy ra xen kẽ nhau. 

⦿    Ăn uống xong dễ bị buồn đi đại tiện ngay.Nhất là khi có ăn uống kích thích như uống cà phê, chè, rượu bia, thực phẩm tanh sống,…Triệu chứng này khác với bệnh Viêm đại tràng, bởi người bệnh thường đau bụng sau khi ăn đồ ăn kích thích khoảng trên 40 phút -1 tiếng.

 

➠➠➠ XEM THÊM: Triệu chứng Viêm đại tràng đặc trưng phân biệt với hội chứng ruột kích thích.

 

⦿   Buồn nôn, khó tiêu và có cảm giác có cục vướng ở họng 

⦿   Đau lưng, mệt mỏi, khó ngủ và đau cơ. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng có đến 60% người bị bệnh hội chứng ruột kích thích cũng kèm theo các triệu chứng rối loạn tâm lý như thường xuyên lo lắng, mất ngủ, stress và thậm chí là trầm cảm. Các yếu tố này tuy không phải là nguyên nhân gây bệnh nhưng nó khiến cho các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích trở nên nặng nề hơn.

》 Triệu chứng ở phụ nữ có điểm khác so với nam giới. Phụ nữ có thể có xu hướng có các triệu chứng hoặc có thể có nhiều triệu chứng hơn vào khoảng thời gian kinh nguyệt, và triệu chứng có thể tăng lên trong thai kỳ. Phụ nữ mãn kinh có ít triệu chứng hơn phụ nữ vẫn đang có kinh nguyệt. 

》 Sau đây KHÔNG phải là dấu hiệu và triệu chứng hoặc đặc điểm của HCRKT, và cần được người bệnh chú ý vì chúng có thể cảnh báo các tình trạng nghiêm trọng khác: 

⦿    Máu trong phân hoặc nước tiểu
⦿    Phân đen
⦿    Nôn 
⦿   Sụt cân đột ngột không rõ nguyên nhân.

 

Hội chứng ruột kích thích có nguy hiểm không?
 

》 Đây là câu hỏi mà nhiều người quan tâm. Hội chứng ruột kích thích không gây biến chứng nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, đi cùng với đó là điều trị cho nó có khó khăn hơn so với bệnh đại tràng thông thường khác. Những biến chứng có thể xảy ra bao gồm:

⦿    Táo bón hoặc tiêu chảy mãn tính làm tăng áp lực lên tĩnh mạch trực tràng dẫn đến bệnh trĩ.

⦿    Chất lượng cuộc sống kém: triệu chứng đau bụng, rối loạn đại tiện gây nhiều bất tiện trong cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. Bệnh để càng lâu triệu chứng càng nặng nhiều khi cảm giác như không thể làm được gì.

⦿   Rối loạn tâm trạng: những triệu chứng khó chịu, đồng thời điều trị có khó khăn có thể dẫn đến trầm cảm hoặc lo lắng. Trầm cảm và lo lắng vô tình làm bệnh nặng lên.

Hội chứng ruột kích thích tuy không nguy hiểm nhưng người bệnh cần chú ý những thay đổi trong triệu chứng của mình. Vì triệu chứng của viêm đại tràng, polyp, hay ung thư có thể phát triển trên nền triệu chứng HCRKT. Những bệnh có thể mắc kèm này mới nguy hiểm. Do đó chúng ta cũng không được chủ quan.

 

Chẩn đoán hội chứng ruột kích thích

 

》 Thông thường sẽ thực hiện chẩn đoán Hội chứng ruột kích thích thông qua nội soi đại tràng. Khi người bệnh có các triệu chứng của bệnh đại tràng như: Thường xuyên đau bụng, đi ngoài phân lỏng nát, táo nát thất thường,... mà nội soi không thấy tổn thường viêm loét nào thì sẽ kết luận bệnh nhân mắc Hội chứng ruột kích thích.

 

Điều trị hội chứng ruột kích thích. Hội chứng ruột kích thích nên uống thuốc gì?
 

》 Người bệnh hội chứng ruột kích thích dễ tăng nhu động ruột so với người bình thường, các triệu chứng thường tái đi tái lại, kéo dài nhiều năm, bệnh nhân phải đi khám bệnh nhiều nơi, tâm lý luôn ngờ vực, lo lắng sợ bệnh nặng, bệnh ác tính. Tâm lý này vô tình lại làm bệnh nặng lên. Do đó cần thiết lập mối quan hệ tin cậy, chắc chắn, kiên định với người bệnh, cần giải thích cho bệnh nhân hiểu thấu đáo về IBS, để người bệnh yên tâm điều trị.
 

》 Điều trị hội chứng ruột kích thích kết hợp việc dùng thuốc và thay đổi chế độ ăn uống sinh hoạt. Tùy tình triệu bệnh là trào ngược dạ dày- thực quản, hay là đại tràng co thắt mà sử dụng thuốc phù hợp. Thuốc có thể là Đông y hoặc Tây y.
 

 Thuốc Tây trị Hội chứng ruột kích thích

 

Các thuốc Tây y tập trung vào điều trị các triệu chứng mà người bệnh gặp phải như:

⦿ Thuốc chống co thắt

Thuốc chống co thắt, như dicyclomine (Bemote, Bentyl , Di-Spaz) và  hyoscyamine  ( Levsin , Levbid , NuLev), đôi khi được sử dụng để điều trị các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích. Thuốc chống co thắt giúp làm chậm các chuyển động của đường tiêu hóa và giảm nguy cơ co thắt. Chúng có thể có tác dụng phụ và không dành cho tất cả mọi người.

 
⦿ Thuốc chống tiêu chảy

Các loại thuốc chống tiêu chảy, như loperamid (Imodium), chế phẩm kaolin / pectin ( Kaopectate ) và diphenoxylate / atropine (Lomotil) đôi khi được sử dụng khi tiêu chảy. Đừng dùng những loại thuốc này lâu dài mà không hỏi ý kiến bác sĩ trước.

⦿ Thuốc chống táo bón

Thuốc nhuận tràng như polyethylene glycol 3350 ( MiraLax ), bisacodyl ( Dulcolax ), và vỏ hạt psyllium (Metamucil) có thể giúp giảm táo bón và giữ ruột phong trào thường xuyên. Senna thuốc nhuận tràng ( Senokot , Ex-Lax Gentle Nature) có thể được dùng trong thời gian ngắn. Thuốc nhuận tràng kê đơn như lactulose (Constulose) cũng có thể được kê đơn.

⦿ Thuốc chống trầm cảm

Thuốc chống trầm cảm có thể rất hiệu quả với liều lượng nhỏ. Imipramine (tofranil), amitriptyline  (Elavil), nortriptyline ( Pam Bachelor ) và desipramine ( Norpramin ) là một số loại thuốc thường được sử dụng có thể làm giảm các triệu chứng hội chứng ruột kích thích. Một số thuốc chống trầm cảm khác thường được kê đơn nhiều hơn khi trầm cảm và HCRKT mắc cùng lúc.

 

Giải pháp cho Hội chứng ruột kích thích được người Dao sử dụng

 

》 Ngày nay, điều trị Hội chứng ruột kích thích theo Đông y được đa phần người bệnh lựa chọn, bởi Tây y chỉ giúp làm giảm triệu chứng. Đông y là sự kết hợp của nhiều loại dược liệu phối hợp tác dụng, đảm bảo tính an toàn và hiệu quả. Theo kinh nghiệm dân gian truyền lại, cứ có các bệnh về đường tiêu hóa: viêm đại tràng, đại tràng kích thích. rối loạn tiêu hóa...người Dao đào lấy củ Ngải Tiên về nấu  nước uống là đỡ ngay.

 

Hội chứng ruột kích thích nên ăn gì? Kiêng gì?
 

Xây dựng chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh là bí quyết phòng và chữa hội chứng ruột kích thích hiệu quả.
 

》 Nguyên nhân gây nên triệu chứng hội chứng ruột kích thích đa phần đến từ chế độ sinh hoạt, ăn uống, làm việc của con người. Do đó, để giảm triệu chứng và hỗ trợ điều trị bệnh hiệu quả cần tuân theo một chế độ sinh hoạt lành mạnh.

》 Thực phẩm chúng ta ăn và cách chúng ta ăn có thể ảnh hưởng đến triệu chứng bệnh hội chứng ruột kích thích. Bác sỹ thường khuyến cáo chúng ta nên lưu ý trong ăn uống, hạn chế những thực phẩm kích hoạt các triệu chứng. Nếu đường ruột quá dễ bị kích thích thì nên chia bữa ăn ra làm nhiều bữa nhỏ, giảm áp lực tiêu hóa của đường ruột. 

》 Chế độ ăn uống nên Hạn chế thực phẩm có chứa các thành phần có thể kích thích ruột và gây tiêu chảy, chẳng hạn như:

⦿     Cà phê
⦿     Rượu
⦿     Sản phẩm sữa chứa nhiều Lactose như loại sữa có nguồn gốc từ động vật.
⦿     Thực phẩm giàu chất béo
⦿     Thực phẩm nhiều đường, Chất ngọt nhân tạo ( sorbitol và xylitol)
⦿     Một số loại rau (súp lơ, bông cải xanh, cải bắp, mầm Brussels) và các loại đậu (đậu) có thể làm nặng thêm tình trạng đầy hơi và khí và nên tránh.
⦿   Uống nhiều nước và tránh các đồ uống có ga như soda, có thể gây ra đầy hơi và khó chịu.

 

》 Ngoài ra, người bệnh nên áp dụng chế độ ăn uống hợp lý như:

⦿   Ăn các bữa ăn nhỏ hơn và ăn chậm để giúp giảm co thắt ruột và tiêu chảy.
⦿   Các bữa ăn ít chất béo, carbohydrate cao có thể giúp ích (trừ khi bạn bị bệnh celiac ).
⦿   Các chất bổ sung Probiotic như lactobacillus acidophilus hoặc prebiotic có thể giúp giảm bớt các triệu chứng hội chứng ruột kích thích, bao gồm đau bụng, đầy hơi và đi ngoài không đều.

 

Những thay đổi lối sống khác giúp làm giảm các triệu chứng bệnh:

》 Ngoài thay đổi chế độ ăn uống, có một số thói quen lành mạnh cũng có thể giúp giảm các triệu chứng bệnh.

⦿    Duy trì sức khỏe tốt, tập thể dục để cải thiện chức năng đường ruột và giúp giảm stress.
⦿    Ngừng hút thuốc để có sức khỏe tốt.
⦿    Quản lý căng thẳng có thể giúp ngăn ngừa hoặc làm giảm các triệu chứng bệnh.
⦿    Sử dụng các kỹ thuật thư giãn: thở sâu, hình dung, Yoga
⦿   Làm những điều bạn thấy thú vị và thư giãn: nói chuyện với bạn bè, đọc, nghe nhạc
⦿   Nếu đã đi khám, người bệnh cần tuyệt đối tuân theo lời khuyên và dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Hi vọng những thông tin bổ ích trên có thể giúp bạn phòng tránh và chữa bệnh hiệu quả hơn. 

 

==> Bạn đang bị HỘI CHỨNG RUỘT KÍCH THÍCH, phân vân về chế độ ăn hợp lý hay các giải pháp điều trị bệnh -  Hãy để lại bình luận, hoặc đăng ký tư vấn sức khỏe tại Khỏe 247 để được dược sĩ tư vấn và đưa ra lời khuyên phù hợp nhất.