Bệnh Mỡ Máu Cao Là Gì? Nguyên Nhân Và Điều Trị

Bệnh mỡ máu cao không còn là bệnh lý xa lạ, đặc biệt này càng có xu hướng gia tăng ở nước ta hiện nay. Bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu như không có biện pháp điều trị và chăm sóc hợp lý. Hiểu rõ kiến thức về bệnh sẽ giúp bạn có chủ động hơn trong chăm sóc và điều trị bệnh hiệu quả.

 

 

 

Bệnh mỡ máu cao là gì?

 

Bệnh mỡ máu cao là tình trạng các thành phần mỡ máu tăng cao quá mức cho phép. Có 4 thành phần mỡ máu chính, bao gồm: cholesterol toàn phần, LDL cholesterol, HDL cholesterol và chất béo trung tính triglyceride.

 

Khi nồng độ các chất béo trong máu tăng cao có thể gây ra nguy cơ mắc bệnh tim mạch, xơ vữa động mạch, đột quỵ,…

 

Cholesterol không tan trong nước. Để được vận chuyển trong máu (chủ yếu là nước), chúng phải kết hợp với một loại protein do gan sản xuất để tạo ra lipoprotein. Có một số loại lipoprotein trong cơ thể:

 

⦿ Lipoprotein mật độ thấp ( LDL cholesterol ) hay còn được gọi là cholesterol xấu

⦿ Lipoprotein mật độ cao ( HDL cholesterol ) hay còn được gọi là cholesterol tốt

 

LDL rất giàu cholesterol và có thể tích tụ trong động mạch (mạch máu đưa máu đi khắp cơ thể). Sự tích tụ của cholesterol có thể gây ra các mảng bám hình thành trong thành động mạch. Dẫn đến bệnh tim và mạch máu. Nguy hiểm hơn, nếu các mảng này bị vỡ ra, chúng có thể gây ra nhồi máu cơ tim và đột quỵ.

 

Khác với LDL, HDL loại bỏ sự tích tụ LDL cholesterol từ các động mạch và mang nó trở lại gan để xử lý. Theo cách này, HDL được cho là có tác dụng bảo vệ chống lại bệnh tim.  Do đó, HDL cholesterol được gọi là cholesterol tốt, mức HDL thấp sẽ có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao.

 

 

Nguyên nhân nào gây ra bệnh mỡ máu cao?

 

Bệnh mỡ máu cao có thể do cả yếu tố di truyền và môi trường. Những người có khuynh hướng di truyền với chứng tăng mỡ máu khó xử lý mỡ máu một cách bình thường. Bệnh có thể trở nên tồi tệ hơn khi chế độ ăn uống của bạn có quá nhiều cholesterol, chất béo bão hòa hoặc carbohydrate. 

 

Một số yếu tố nguy cơ làm phát triển bệnh:

 

⦿ Thừa cân hoặc béo phì 

⦿ Di truyền

⦿ Lười vận động 

⦿ Ăn một chế độ ăn chất béo bão hòa, carbohydrate, cholesterol và ít trái cây, rau và chất xơ có thể góp phần tăng lipid máu. 

⦿ Các rối loạn chuyển hoá, hội chứng Cushing, Hội chứng chylomicronemia gia đình (FCS) …

⦿ Bệnh nội tiết tố như tiểu đường, suy giáp, bệnh thận , bệnh gan. 

⦿ Một số loại thuốc có thể làm trầm trọng thêm tình trạng tăng mỡ máu. Như Estrogen, Thuốc lợi tiểu thiazid, Thuốc chẹn beta, Steroid…. 

 

Bệnh mỡ máu cao được chẩn đoán như thế nào?

 

Tình trạng mỡ máu cao được chẩn đoán bằng một xét nghiệm máu đơn giản để đo mức cholesterol và chất béo trung tính. 

 

Sau khi kiểm tra, bác sĩ có thể đánh giá được tình trạng bệnh thông qua các chỉ số mỡ máu. Theo đó, chỉ số mỡ máu bình thường được biểu hiện qua bảng sau:

 

Bảng chỉ số mỡ máu

 

Điều trị bệnh mỡ máu cao như thế nào?

 

Hiện nay, việc điều trị bệnh mỡ máu cần kết hợp giữa thay đổi lối sống lành mạnh cùng sử dụng các thuốc giảm mỡ máu.

 

 

Xây dựng lối sống lành mạnh

 

Bạn có thể áp dụng một số mẹo thay đổi lối sống lành mạnh, hỗ trợ điều trị bệnh mỡ máu như:

 

⦿ Cải thiện chế độ ăn uống. Hạn chế tiêu thụ những thực phẩm giàu chất béo, đồ ăn chiên xào và nhiều dầu mỡ,…

⦿ Giảm cân và duy trì cân nặng ở mức hợp lý

⦿ Luyện tập thể dục đầy đủ là điều quan trọng để ngăn ngừa và quản lý bệnh mỡ máu. 

 

Trường hợp thay đổi lối sống không đủ để kiểm soát bệnh, bác sĩ có thể kê đơn sử dụng các thuốc giảm mỡ máu.

 

Thuốc giảm mỡ máu

 

Một số nhóm thuốc được sử dụng trong điều trị bệnh mỡ máu cao như:

 

⦿ Statin là loại thuốc giảm mỡ máu phổ biến nhất được kê đơn để giảm cholesterol LDL và có thể làm giảm nguy cơ đau tim và đột quỵ. 

⦿ Ezetimibe có thể được thêm vào liệu pháp statin nếu mức LDL vẫn ở trên mục tiêu. Đây là thuốc giảm cholesterol hiệu quả hiện nay.

⦿ Các loại thuốc mới hơn được gọi là chất ức chế PCSK9 rất hiệu quả trong việc giảm LDL và giảm bệnh tim. Tuy nhiên, chúng đắt tiền và thường được dành cho các trường hợp tăng lipid máu nặng khi không đạt được mục tiêu chỉ với một mình statin và ezetimibe. 

⦿ Chất xơ, axit béo omega-3 và niacin được sử dụng để giảm chất béo trung tính và tăng cholesterol HDL.