NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT VỀ VIÊM PHÚC MẠC

Viêm phúc mạc là một tình trạng bệnh lý cần được phát hiện và điều trị y tế kịp thời, nếu không được điều trị, viêm có thể dẫn tới nhiễm trùng nghiêm trọng, có khả năng đe dọa đến tính mạng người bệnh.

 

Viêm phúc mạc

 

Viêm phúc mạc là gì?

》 Phúc mạc là một màng giống như tơ dọc theo thành bụng bên trong của bạn và bao phủ các cơ quan trong ổ bụng. Viêm phúc mạc thường là có nguyên nhân là nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc nấm. Viêm phúc mạc có thể là kết quả của sự vỡ hay thủng cơ quan nào trong ổ bụng, hoặc là một biến chứng của các điều kiện y tế khác.

 

Triệu chứng viêm phúc mạc

》 Các dấu hiệu và triệu chứng của viêm phúc mạc bao gồm:

⦿    Đau bụng 
⦿    Đầy hơi hoặc cảm giác đầy (khó chịu) trong bụng 
⦿    Sốt
⦿    Buồn nôn và ói mửa
⦿    Ăn mất ngon
⦿    Tiêu chảy
⦿    Lượng nước tiểu ít
⦿    Khát nước
⦿    Không có khả năng xì hơi hay đi đại tiện
⦿    Mệt mỏi

》 Nếu bệnh nhân đang được lọc màng bụng, các triệu chứng viêm phúc mạc cũng có thể bao gồm:

⦿    Dịch lọc máu đục
⦿    Các vệt trắng, sợi hoặc cục (fibrin) trong dịch lọc máu

 

Cẩn thận với các triệu chứng viêm phúc mạc

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

》 Viêm phúc mạc có thể gây ra những tình trạng nguy hiểm nếu không được điều trị hợp lý và kịp thời. Liên hệ với bác sĩ ngay lập tức nếu bạn bị đau dữ dội hoặc đau bụng, đầy bụng hoặc cảm giác đầy bụng liên quan đến:

⦿    Sốt
⦿    Buồn nôn và ói mửa
⦿    Lượng nước tiểu ít
⦿    Khát nước
⦿    Không có khả năng truyền phân hoặc khí

》 Nếu bạn đang được lọc màng bụng, hãy báo cho bác sĩ ngay lập tức nếu dịch lọc máu của bạn bị đục, nếu nó có vệt trắng, hoặc sợi hoặc vón cục (fibrin) hoặc nếu nó có mùi bất thường, đặc biệt là nếu khu vực xung quanh ống thông có màu đỏ hoặc đau.

 

Nguyên nhân viêm phúc mạc

 

Viêm phúc mạc thứ phát 

》 Xảy ra do vỡ hay thủng trong thành bụng có thể do các nguyên nhân như:

⦿    Thủ tục y tế, chẳng hạn như lọc màng bụng. Lọc màng bụng sử dụng các ống thông để loại bỏ các chất thải từ máu của bạn trong bệnh viêm thận, hội chứng thận hư... Nếu môi trường nhiễm khuẩn, vệ sinh không đảm bảo hay các thiết bị y tế bị nhiễm khuẩn thì sự nhiễm trùng gây viêm có thể xảy ra khi lọc màng bụng.
Viêm phúc mạc cũng có thể xảy ra như một biến chứng của phẫu thuật đường tiêu hóa, sử dụng ống cho ăn hoặc một thủ tục để rút chất lỏng từ bụng và hiếm khi là một biến chứng của nội soi.

⦿    Vỡ ruột thừa, thủng dạ dày, thủng đại tràng do viêm loét: Có thể khiến vi khuẩn xâm nhập vào phúc mạc và gây viêm.

⦿    Viêm tụy: Tình tạng vi khuẩn lan nhanh ra ngoài tuyến tụy bị viêm có thể dẫn tới viêm phúc mạc.

⦿    Viêm túi thừa: Nếu các túi thừa viêm bị vỡ, khiến các chất thải từ đường ruột có thể xâm nhập vào phúc mạc. Từ đó dẫn tới tình trạng viêm nhiễm.

⦿    Chấn thương: vi khuẩn từ bộ phận khác có thể lan đến phúc mạc thông qua chấn thương.

 

Viêm phúc mạc nguyên phát

》 Viêm phúc mạc phát triển mà không có vỡ bụng thường là một biến chứng của bệnh gan, chẳng hạn như xơ gan. Xơ gan tiến triển gây ra một lượng lớn chất lỏng tích tụ trong khoang bụng của bạn (cổ trướng). Sự tích tụ chất lỏng dễ gây ra tình trạng nhiễm vi khuẩn.

Các yếu tố rủi ro

》 Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh bao gồm:

⦿    Giải phẫu tách màng bụng. Viêm phúc mạc là phổ biến ở những người trải qua điều trị lọc màng bụng.
⦿    Mắc kèm bệnh lý khác:  Một số bệnh lý có thể làm tăng nguy cơ phát triển bệnh như: xơ gan, viêm ruột thừa, bệnh Crohn, loét dạ dày, viêm túi thừa và viêm tụy.
⦿    Đã từng mắc viêm phúc mạc. Khi bạn đã bị viêm phúc mạc, nguy cơ tái phát bệnh của bạn sẽ cao hơn so với người chưa bao giờ bị viêm phúc mạc.

 

Biến chứng

》 Nếu không được điều trị, viêm phúc mạc có thể lan ra ngoài phúc mạc của bạn, nơi nó có thể gây ra nhiễm trùng máu. Đây là một tình trạng tiến triển nhanh chóng, đe dọa tính mạng, có thể gây sốc, suy nội tạng và có thể tử vong.

 

Chẩn đoán bệnh

》 Khi viêm phúc mạc có liên quan đến lọc màng bụng, các dấu hiệu và triệu chứng của bạn, đặc biệt là dịch lọc máu, có thể đủ để bác sĩ chẩn đoán tình trạng.
Để chắc chắn tình trạng bệnh, bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân thực hiện một số xét nghiệm sau:

⦿    Xét nghiệm máu: Khi viêm phúc mạc, bạch cầu trong máu sẽ tăng. Cấy máu có thể được thực hiện để kiểm tra xem có vi khuẩn trong máu hay không.
⦿    Xét nghiệm hình ảnh. Bác sĩ có thể sử dụng phương pháp chụp X – quang để kiểm tra các lỗ hổng hoặc các lỗ thủng khác trong đường tiêu hóa của bạn. Bên cạnh đó còn có phương pháp siêu âm. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể sử dụng chụp cắt lớp vi tính (CT) thay vì chụp X-quang.
⦿    Phân tích dịch màng bụng. Sử dụng một cây kim mỏng, bác sĩ có thể lấy một mẫu chất lỏng trong phúc mạc của bạn , đặc biệt sử dụng trong trường hợp bạn được lọc màng bụng hoặc có chất lỏng trong bụng do bệnh gan. 
Kiểm tra dịch màng bụng có thể cho thấy số lượng bạch cầu tăng. 
 

Viêm phúc mạc cần được điều trị kịp thời

 

Điều trị

》 Bạn có thể phải nhập viện vì viêm phúc mạc do nhiễm trùng từ các tình trạng y tế khác (viêm phúc mạc thứ phát). Điều trị có thể bao gồm:

⦿    Kháng sinh. Sử dụng kháng sinh để chống nhiễm khuẩn. Loại  kháng sinh và thời gian điều trị bằng kháng sinh tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng của bạn và loại viêm phúc mạc mà bạn mắc phải.
⦿    Phẫu thuật. Điều trị phẫu thuật thường là cần thiết để loại bỏ mô bị nhiễm trùng, điều trị nguyên nhân cơ bản của nhiễm trùng và ngăn ngừa nhiễm trùng lây lan, đặc biệt nếu viêm phúc mạc là do vỡ ruột thừa, dạ dày hoặc đại tràng.
⦿    Phương pháp điều trị khác. Tùy thuộc vào các dấu hiệu và triệu chứng của bạn, việc điều trị của bạn khi ở trong bệnh viện có thể bao gồm thuốc giảm đau, truyền dịch (IV), oxy bổ sung và trong một số trường hợp là truyền máu.

Nếu bạn đang được lọc màng bụng:

》 Nếu bạn bị viêm phúc mạc, bác sĩ có thể khuyên bạn nên lọc máu theo cách khác trong vài ngày trong khi cơ thể bạn chữa lành khỏi nhiễm trùng. Nếu viêm phúc mạc vẫn tồn tại hoặc tái phát, bạn có thể cần ngừng hoàn toàn việc lọc màng bụng và chuyển sang một hình thức lọc máu khác.

 

Phòng ngừa

》 Thông thường, viêm phúc mạc liên quan đến lọc màng bụng là do vi trùng xung quanh ống thông. Nếu bạn đang được lọc màng bụng, hãy thực hiện các bước sau để ngăn ngừa viêm phúc mạc:

⦿    Rửa tay, kể cả bên dưới móng tay và giữa các ngón tay của bạn, trước khi chạm vào ống thông.
⦿    Làm sạch da xung quanh ống thông bằng chất khử trùng mỗi ngày.
⦿    Lưu trữ vật tư của bạn trong một khu vực vệ sinh.
⦿    Đeo mặt nạ phẫu thuật trong quá trình trao đổi chất lỏng lọc máu của bạn.
⦿    Không ngủ chung với thú cưng

》 Nếu bạn đã bị viêm phúc mạc nguyên phát trước đó hoặc nếu bạn bị tích tụ dịch màng bụng do một tình trạng y tế như xơ gan, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh để ngăn ngừa viêm phúc mạc. Hãy nói cho bác sĩ biết nếu bạn đang dùng thuốc ức chế bơm proton.

Viêm phúc mạc là một bệnh lý nguy hiểm, có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe và tính mạng người bệnh. Vì vậy, khi có các biểu hiện bất thường nghi ngờ bị viêm phúc mạc, bạn nên đến cơ sở y tế để được thăm khám và có phương pháp điều trị hợp lý.