CẢNH GIÁC: BUỒNG TRỨNG ĐA NANG - NGUY CƠ GÂY HIẾM MUỘN, VÔ SINH

》 Buồng trứng đa nang là hiện tượng thường gặp ở phụ nữ độ tuổi sinh nở. Nó có thể ảnh hưởng xấu đến khả năng sinh sản của chị em. Vậy nên, nắm vững kiến thức về bệnh để phòng ngừa là điều chị em cần làm. 

》 Buồng trứng là cơ quan liên hệ mật thiết đến chuyện sinh nở, mang thai của người phụ nữ. Do vậy, bất cứ tình trạng bất thường nào liên quan đến bộ phận này cũng cần được quan tâm, điển hình là hội chứng buồng trứng đa nang. Buồng trứng đa nang là gì? Câu trả lời nằm trong bài viết sau đây.

 

Buồng trứng đa nang là gì?

》 Buồng trứng đa nang là tên gọi của thuật ngữ tiếng Anh PCOS – Polycystic Ovary Syndrome. Bệnh là do tình trạng hormone sinh dục nam tiết ra quá nhiều trong khi hormone sinh dục nữ không đủ gây ra. Điều này dẫn đến những trục trặc trong quá trình rụng trứng. Nếu không chữa trị kịp thời, buồng trứng đa nang có thể dẫn đến mất cân bằng hormone, gây hậu quả khôn lường cho sức khỏe người bệnh. 

》 U nang buồng trứng đa nang, có 2 dạng là đa nang buồng trứng 2 bên và đa nang buồng trứng 1 bên. Phụ nữ có nguy cơ bị buồng trứng đa nang cả sau khi sinh lẫn trước khi mang thai. 

Buồng trứng đa nang là gì

》 Người mắc hội chứng buồng trứng đa nang có buồng trứng giãn rộng, chứa các cụm nang nhỏ. Khi bị bệnh, cơ thể sẽ phản ứng với đề kháng insulin ngăn không cho chuyển hóa glucose (đường). Khi có quá nhiều insulin, người phụ nữ không thể kiềm chế được cảm giác thèm ăn, dẫn đến tăng cân và kích thích sản sinh tiết tố nam. 

 

Nguyên nhân dẫn đến buồng trứng đa nang

》 Các nhà khoa học và bác sĩ đã chỉ ra một vài yếu tố gây ra hội chứng buồng trứng đa nang như sau:

⦿ Do di truyền: Nếu trong gia đình có người từng mắc buồng trứng đa nang thì nguy cơ mắc bệnh tương tự ở bạn tương đối cao. Ngoài ra, bạn cũng phải đối mặt với khả năng mắc tiểu đường hoặc chu kỳ kinh nguyệt không ổn định. 

⦿ Do kháng insulin: Nhờ có insulin, lượng đường trong cơ thể mới được kiểm soát ở trạng thái bình thường và đường trong máu mới được chuyển hóa vào tế bào hiệu quả. Bị kháng insulin đồng nghĩa với việc các mô trong cơ thể có sự đề kháng với những tác động của insulin, dẫn đến gián đoạn khả năng sử dụng insulin. 

Do đó, tuyến tụy sẽ tiết ra nhiều insulin hơn mức bình thường để chuyển hóa thêm đường cho tế bào. Lượng insulin dư thừa này có thể gây ra tình trạng tăng sản xuất androgen. Điều này làm giảm sự phát triển của nang trứng, làm giảm khả năng rụng trứng của buồng trứng, dẫn đến rụng tóc và mọc mụn trứng cá. 

Thêm nữa, khi đường không được chuyển hóa vào tế bào và chuyển đổi thành chất béo thì chị em rất dễ bị tăng căn, khó giảm cân. 

⦿ Do chế độ ăn: Các nhà khoa học cũng đặt ra giả thuyết rằng chế độ ăn chứa nhiều tinh bột và đường cũng có thể gây ra hội chứng buồng trứng đa nang. 
 

Chế độ ăn nhiều tinh bột đường có thể gây đa nang buồng trứng.

⦿ Do mất cân bằng hormone trong cơ thể: Buồng trứng đa nang có thể là hệ quả do rối loạn hormone trong cơ thể gây ra, cụ thể như sau:

★ Nồng độ testosterone và LH gia tăng bất thường: Tuyến yên trong não là nơi sản sinh hormone LH (Luteinising hormone), kích thích rụng trứng và kết hợp với insulin để sản xuất testosterone. Một khi lượng hormone này gia tăng quá cao, nó sẽ kích thích buồng trứng sản sinh estrogen, làm gián đoạn quá trình phát triển của nang noãn. 
Nó là tác nhân tiềm ẩn làm hình thành nhiều nang nhỏ trong buồng trứng. Do nang noãn không phát triển, trứng cũng không thể phát triển theo, từ đó, không có hiện tượng trứng rụng. 

★ Tăng bài tiết hormone androgen
Androgen là một loại hormone nam giới phát triển quá mức trong cơ thể người phụ nữ. Ở những trường hợp bị thừa cân, béo phì, nồng độ insulin cao có thể là nguyên nhân dẫn tới sự phát triển quá mức của androgen. Với trường hợp phụ nữ quá gầy, tỷ lệ LH cao có thể kích thích androgen sản sinh nhiều hơn. 

Sự gia tăng của hormone androgen sẽ làm các nang noãn ở buồng trứng không phát triển, không chín để phóng noãn. Ngược lại, chúng lại phát triển thành nang bên trong có trứng non và làm cho buồng trứng phình to ra. 
Hiện tượng phóng noãn không xuất hiện nên hormone progesterone cũng không được sản xuất ra, do đó nồng độ estrogen không thay đổi.

Sự gia tăng của hormone androgen “thủ phạm” gây ra buồng trứng đa nang ở nữ giới. Khi đó, phụ nữ sẽ có những biểu hiện bên ngoài giống nam giới như rậm lông, nổi nhiều mụn trứng cá, ria mép, râu ở cằm phát triển, môi trên, bụng dưới đen và dày...

★ Buồng trứng không sản sinh hormone đúng tỉ lệ bình thường

Sự rối loạn này sẽ ảnh hưởng đến quá trình rụng trứng, phóng noãn, dẫn đến hiện tượng rụng trứng thưa hoặc không rụng trứng. Quá trình rụng trứng hàng tháng gặp trục trặc là lí do chu kỳ kinh nguyệt trở nên bất thường như kinh thưa, kinh ít… Từ đó, khả năng thụ thau, mang thai và chuyện sinh nở của người phụ nữ sẽ bị ảnh hưởng, thậm chí, bị hiếm muộn và vô sinh. 

Sự rối loạn của một số hormone như hormone giới tính gắn globulin (SBHG), hormone prolactin cũng có thể dẫn đến hội chứng buồng trứng đa nang. 

 

Dấu hiệu đa nang buồng trứng

》 Để kịp thời điều trị đa nang buồng trứng, chị em nên theo dõi kỹ các thay đổi bất thường của cơ thể. Ngay khi phát hiện những triệu chứng sau, người bệnh nên đi khám và siêu âm sớm để có hướng giải quyết hiệu quả:

⦿ Tóc thưa, mỏng, rụng nhiều: Lượng androgen dư thừa ở người mắc buồng trứng đa nang là tác nhân khiến tóc rụng, tóc mỏng rụng, đầu nhiều gàu, thậm chí có hiện tượng hói đầu như nam giới. Thêm vào đó, sự gia tăng của lượng hormone dihydrotestosterone – DHT (do testosterone chuyển hóa thành) sẽ làm các nang tóc thiếu chất dinh dưỡng. Mái tóc của bạn sẽ yếu dần, rụng dần và khó có khả năng mọc lại. DHT còn khiến tóc bết, chân tóc bị bít lại, làm mức độ gãy rụng tăng cao. 

Tóc rụng nhiều là biểu hiện của buồng trứng đa nang.

⦿ Lông mọc nhiều trên mặt, ngực, bụng, lưng, đùi: Sự gia tăng lượng hormone nam androgen còn kích thích lông mọc rậm và dày. Dù bạn có chăm cạo hay nhổ thì một thời gian sau lông vẫn mọc lại, thậm chí là đậm màu và cứng hơn. 

⦿ Tăng cân khó kiểm soát: Mỡ tích tụ chủ yếu ở vùng bụng, vùng hông. Vì quá thừa cân nên cơ thể lúc nào cũng trong trạng thái mệt mỏi, ì ạch, khó vận động.

⦿ Gặp chứng ngưng thở lúc ngủ

⦿ Kinh nguyệt không đều hoặc kéo dài hơn bình thường:  Lượng kinh ra nhiều hoặc thời gian kinh nguyệt kéo dài dễ khiến cơ thể mệt mỏi. Có một số trường hợp còn gặp phải hiện tượng kinh ra ít, hoặc chỉ ra chút máu màu đen, 2-3 tháng mới có 1 lần hoặc tắt kinh tạm thời. 

⦿ Xuất hiện mụn trứng cá, mảng da sẫm màu hơn các vùng khác trên cơ thể: Sự rối loạn nội tiết kích thich cơ thể sản sinh nhiều hormone nam có tên gọi androgen. Loại hormone này kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh, tiết dầu dư thừa gây bít tắc lỗ chân lông, dẫn đến mọc mụn trứng cá. Mụn xuất hiện nhiều trên mặt, cổ, ngực, lưng và da mặt cũng nhờn hơn.

⦿ Tâm trạng thay đổi thất thường

⦿ Khó có thai dù đã cố gắng nhiều lần

 

Buồng trứng đa nang phải làm sao?

》 Hiện nay, y học chưa cho phép chữa khỏi hoàn toàn buồng trứng đa nang. Tuy nhiên, bạn có thể áp dụng một số biện pháp chữa trị cho từng triệu chứng. Phác đồ điều trị đa nang buồng trứng phải tùy thuộc vào mục đích để điều hòa chu kỳ kinh nguyệt hoặc cải thiện khả năng sinh sản. 

》 Một số phương pháp điều trị đa nang buồng trứng để hỗ trợ mang thai với khả năng thành công cao:

⦿ Giảm cân: Hỗ trợ quá trình rụng trứng, tăng khả năng thụ thai. Giảm từ 5 -7 kg giúp kỳ kinh nguyệt diễn ra ổn định hơn, giảm lượng cholesterol và điều chỉnh lượng insulin ở mức bình thường trong cơ thể. 

 

Giảm cân, tránh béo phì là một phương pháp hỗ trợ điều trị buồng trứng đa nang.

⦿ Dùng thuốc hỗ trợ sinh sản: Clomiphene, letrozole, metformin,…
⦿ Phẫu thuật buồng trứng: Đây là phương pháp chỉ mang tính tạm thời. Bác sĩ có thể tiến hành khoan buồng trứng bằng cách mổ ở bụng, tạo ra lỗ nhỏ trong buồng trứng. Phương pháp này giúp giảm mức độ kích tố nam và tăng cường sự rụng trứng.
⦿ Thụ tinh trong ống nghiệm 

》 Bạn cũng có thể sử dụng phương pháp ngừa thai để hạn chế tác động của các dấu hiệu buồng trứng đa nang đến cơ thể nếu chưa kết hôn hoặc chưa có ý định sinh con:

⦿ Dùng thuốc tránh thai
⦿ Miếng dán ngừa thai
⦿ Vòng tránh thai

》 Tuy nhiên, khi áp dụng, bạn nên hỏi ý kiến tư vấn bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả, tránh tác hại xấu đến sức khỏe. 

 

Chế độ sinh hoạt giúp phòng tránh buồng trứng đa nang

》 Để nâng cao hiệu quả điều trị và phòng tránh đa nang buồng trứng, chị em phụ nữ nên xây dựng một lối sống lành mạnh, khoa học. Những điều cần lưu ý như sau: 

⦿ Xây dựng một chế độ ăn đủ chất, giàu chất xơ và vitamin, uống đủ nước mỗi ngày. 
⦿ Hạn chế thức khuya, nên đi ngủ đúng giờ để tránh rối loạn nội tiết tố. 
⦿ Kiểm soát căng thẳng, stress.
⦿ Tập thể dục đều đặn mỗi ngày.
⦿ Không lạm dụng rượu, bia, thuốc lá, các loại đồ uống chứa chất kích thích. 
⦿ Không ăn nhiều đồ chế biến sẵn, đồ chiên, rán, đồ chứa nhiều đường. 
⦿ Không tự ý dùng thuốc, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để có liệu trình hợp lý. 

Hi vọng những thông tin hữu ích trên đây có thể giúp chị em phòng ngừa và chữa trị đa nang buồng trứng hiệu quả. Nếu có bất kỳ câu hỏi nào cần được giải đáp từ đội ngũ tư vấn Khỏe 247, nhanh tay truy cập tin tức Sức khỏe cho mọi người hoặc gọi về tổng đài tư vấn của chúng tôi HOTLINE: 024.85.86.86.85 để được giải đáp mọi thắc mắc nhé.